Cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Janowskiej

Cmentarz powstał w 1805 roku. Powiększany był trzykrotnie w latach 1997, 1919 oraz w 1978 r. Najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z XIX wieku. Usytuowane są w południowej części nekropolii. W 1831 roku wybudowana została kaplica pod wezwaniem św. Rocha, w której ustawiono drewniany ołtarz, a na nim sześć drewnianych, toczonych lichtarzy. Nad ołtarzem zawieszony został obraz olejny św. Rocha, ozdobiony płaskorzeźbą. W 1871 roku kaplicę odnowiono.

Podczas ostatniego powiększenia cmentarza aleja główna stała się ciągiem spacerowym. Rodziny starały się pochować bliskich w jej pobliżu, nierzadko kosztem przekopania starych grobów. Murowana brama cmentarza powstała w 1909 roku. Jej projektantem był Władysław Wołodko. Napis na bramie głosi: "Błogosławieni, którzy umierają w Panu".

Cmentarz komunalny przy ul. Cmentarnej

Gdy na cmentarzu parafialnym zaczynało brakować miejsca, w latach ’80-tych ubiegłego wieku, zaczęto budować nową nekropolię na wschodnich obrzeżach miasta. W 1989 roku zaczęto chować tam zmarłych. W tym samym roku - 15 maja biskup Jan Mazur poświęcił nowy cmentarz.

Cmentarz żydowski przy ul. Brzeskiej

Prawdopodobnie chowano tam zmarłych od początku XVII wieku. Pochówków zaprzestano po założeniu nowego kirkutu przy dzisiejszej ulicy Nowej. Stary cmentarz zniszczyli hitlerowcy podczas II wojny światowej. Teren przebudowano tuż po wojnie. Cmentarz znajdował się w miejscu dzisiejszego kina Merkury oraz pomnika Sybiraków.

Nowy cmentarz żydowski przy ul. Nowej

Powstał około roku 1810 obok dzisiejszego cmentarza parafialnego. W latach dwudziestolecia międzywojennego nekropolia była otoczona drewnianym płotem oraz zadrzewiona. Znajdował się tam również dom pogrzebowy. Podczas II wojny światowej na cmentarzu dokonywano egzekucji. Niemcy zniszczyli go w 1942 roku. Po zakończeniu okupacji w zbiorowej mogile pochowano ok. 6 tys. Żydów, których ciała były rozproszone po całym mieście. Krótko po wojnie na mogile postawiono pomnik upamiętniający ofiary Holokaustu, jednak został zniszczony w 1947 roku. 1988 roku miasto ogrodziło teren oraz postawiono nowy pomnik, który upamiętnia śmierć 12 tys. zamordowanych Żydów z Białej Podlaskiej oraz okolicznych miejscowości.

Cmentarz prawosławny przy ul. Terebelskiej

Powstał w 1875 roku po likwidacji cmentarza unickiego. Południowa część nekropolii to starsza, unicka, a północna – nowsza, prawosławna. Najstarsze nagrobki pochodzą z lat 70. XIX wieku. Można znaleźć tu pomniki m.in. inspektorów gimnazjum bialskiego z czasów zaboru oraz ukraińskich działaczy narodowych, którzy zginęli podczas wojny oraz groby członków ruchu oporu.

Cmentarz unicki przy ul. Brzeskiej

Na jego temat wiadomo niewiele. O tym, że był przypomina jedynie kapliczka z figurą Chrystusa Frasobliwego, ustawiona w 1954 roku. Plac w kształcie trójkąta jest pusty.



Cmentarz przy szpitalu przy ul. Warszawskiej

Usytuowany jest na północ od dawnego szpitala św. Karola Boromeusza, który prowadzony był przez siostry szarytki. Do dziś zachowały się trzy nagrobki – Stanisława i Antoniny Domaradzkich, zmarłych w latach 1872-73 i Mikołaja Dziedzickiego, rektora Akademii Bialskiej zmarłego w 1795 roku. W XX wieku już nie prowadzono tam pochówków.

Cmentarz żołnierzy niemieckich i austriackich przy ul. Pokoju

Powstał na polu w pobliżu koszar wojsk radzieckich w 1915 roku. Chowano na nim główne żołnierzy niemieckich oraz austriackich, ale również polskich, czeskich i innych narodowości, którzy zmarli w szpitalu polowym. W czasie II wojny światowej Niemcy wyremontowali i powiększyli cmentarz. W nowej części chowano mundurowych, którzy zmarli w bialskim szpitalu wojskowym. Po trzech latach groby te zlikwidowano. Przez wiele lat nekropolia niszczała. Dopiero wiosną 1990 roku zaczęto prowadzić pierwsze prace renowacyjne.

Cmentarz jeńców włoskich przy ul. Włoskiej

Do obozu z Zofii Lesie (Stalagu 366) położonego w piaszczystym terenie, na skraju dzisiejszego Osiedla Młodych, jesienią 1943 roku trafili włoscy jeńcy, których rozbrojono w Jugosławii i Albanii. Przebywało tam około sześciu tysięcy Włochów.


Pochowano 400 ludzi, którzy zmarli z wycieńczenia i głodu. Obóz został zlikwidowany w czerwcu 1944 roku. Cmentarz włoski został wzniesiony w latach 70-tych.






Cmentarz żołnierzy i jeńców radzieckich przy ul. Przemysłowej

Nekropolia powstałą w 1941 lub ’42 roku. Są tu pochowani żołnierze radzieccy, którzy brali udział w walkach o wyzwolenie Białej Podlaskiej w ’44 roku. Szacuje się, że jest ich tu pochowanych około 100 tys.


Pochowanych jest tu również ok. 7 tys. jeńców sowieckich, którzy zginęli lub zostali w czasie wojny, przeważnie w niemieckim obozie przejściowym. Zachowało się kilkanaście nagrobków z czerwoną gwiazdą - symbolem Armii Czerwonej.




Cmentarz prawosławny w Zofii Lesie

Cmentarz wojskowy, który założono w 1914 roku przez władze rosyjskie. Usytuowany w Zofii Lesie bliżej dworca kolejowego. Znajdowało się tam 91 grobów.

Cmentarz wojskowy przy starym szpitalu

Znajdowało się na nim 114 grobów i pomnik z głazów polnych. Obecnie pomnik ten można oglądać przy ulicy Warszawskiej. W 2005 roku wmurowano na nim tablicę z okazji 25-lecia NSZZ "Solidarność".

Więcej informacji o bialskich nekropoliach można znaleźć m.in. w publikacjach "Zabytkowe cmentarze. woj. bialskopodlaskie" Janusza Maraśkiewicza (1995), "Pomniki, popiersia, tablice pamiątkowe w Białej Podlaskiej" Antoniego Jodłowskiego (2005), dostępna w Bialskiej Bibliotece Cyfrowej oraz monografii Henryka Mierzwińskiego "Biała Podlaska w latach 1918-39".

ICH/Biała Podlaska