Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło kierunki polityki prywatyzacji państwowych gruntów będących w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa. Szczególną uwagę zwróciło na konieczność zwiększenia oferty gruntów na powiększenie już istniejących i tworzenie nowych gospodarstw rodzinnych. Dlatego Agencja opracowała nowe, korzystne dla rolników indywidualnych, zasady sprzedaży nieruchomości rolnych, które obowiązują od 5 marca br.
Zakładają one organizowane zdecydowanie większej liczby przetargów ograniczonych. W 2011 roku na 93 tys. przetargów zorganizowanych przez Agencję tylko niecałe 800 stanowiły przetargi ograniczone skierowane do rolników. Obecnie Agencja zamierza sukcesywnie odwracać te proporcje.
Natomiast przy ustalaniu powierzchni konkretnej nieruchomości rolnej niezabudowanej przeznaczonej do sprzedaży w przetargu ograniczonym, Oddziały Terenowe ANR będą brały pod uwagę: strukturę obszarową okolicznych gospodarstw rolnych, zapotrzebowanie miejscowych rolników oraz średnią wielkość powierzchni gruntów rolnych w danym województwie w roku poprzednim ogłoszoną przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Źródło: ARiMR
W województwie, gdzie średnia powierzchnia jest niższa od krajowej, będzie przyjmowana średnia krajowa. Na dzień dzisiejszy średnią krajową, która wynosi 10,36 ha ANR przyjmie dla siedmiu województw: lubelskiego (obecnie średnia 7,46 ha), łódzkiego (7,49 ha), małopolskiego (3,86 ha), mazowieckiego (8,52 ha), podkarpackiego (4,54 ha), śląskiego (7,01 ha), świętokrzyskiego (5,49 ha). Dodatkowo w uzasadnionych przypadkach np. w celu uniknięcia konieczności przeprowadzenia podziałów geodezyjnych, wydzielenia dróg dojazdowych, braku racjonalnego zagospodarowania pozostałych przyległych działek dopuszczone będzie podwyższenie powierzchni powyżej średniej do 50%. Tym samym w dłuższej perspektywie nowe rozwiązania powinny przyczynić się do poprawy struktury agrarnej.
Przetarg ograniczony dla nieruchomości niezabudowanych Agencja będzie sprzedawać w trybie przetargowym nieruchomości wolne, nieobciążone umową dzierżawy. Jeśli chodzi o nieruchomości rolne niezabudowane o powierzchni większej niż 1 ha przeznaczone głównie na utworzenie lub powiększenie gospodarstw rodzinnych pierwszy przetarg będzie w każdym przypadku przetargiem ograniczonym. Będzie on skierowany do rolników indywidualnych, w rozumieniu przepisów o kształtowaniu ustroju rolnego, zamierzających powiększyć gospodarstwo rodzinne, jeżeli mieszkają oni w gminie, w której położona jest nieruchomość wystawiona do przetargu lub w gminie graniczącej z tą gminą, lub do osób posiadających kwalifikacje rolnicze określone w przepisach o kształtowaniu ustroju rolnego, zamierzających utworzyć gospodarstwo rodzinne w rozumieniu tych przepisów.
Tylko wtedy, jeśli pierwszy przetarg (ograniczony) okaże się nieskuteczny, kolejne przetargi mogą być przetargami nieograniczonymi. Jeśli jednak przetarg ograniczony wyłonił kandydata na nabywcę, lecz nie zawarł on umowy z ANR, wówczas Agencja organizuje kolejny przetarg ograniczony.
Przetarg ograniczony dla nieruchomości zabudowanych
Nieruchomości rolne zabudowane o powierzchni użytków rolnych od 1 do 300 ha Agencja będzie przeznaczać w pierwszej kolejności na utworzenie lub powiększenie gospodarstw rodzinnych, a więc także w tym przypadku pierwszy przetarg będzie przetargiem ograniczonym, natomiast kolejne mogą być przetargami nieograniczonymi.
W przypadku gdy powierzchnia nieruchomości zabudowanej przekracza 100 ha, należy uzyskać opinię wojewódzkiej izby rolniczej odnośnie przedmiotu planowanej sprzedaży. Jeśli na podstawie tej opinii nieruchomość podlega dalszej restrukturyzacji (podziałom), w pierwszej kolejności przeznacza się do sprzedaży nieruchomość zabudowaną. Jeżeli dwa kolejne przetargi na sprzedaż tej nieruchomości (w przypadku nieruchomości do 300 ha użytków rolnych – pierwszy ograniczony, drugi nieograniczony; w przypadku nieruchomości powyżej 300 ha użytków rolnych – dwa przetargi nieograniczone) okażą się nieskuteczne, do nieruchomości tej przyłącza się wydzielone wcześniej w związku z opinią wojewódzkiej izby rolniczej działki niezabudowane i przeznacza do sprzedaży w postaci sprzed restrukturyzacji (podziałów). Agencja przy ustalaniu powierzchni nieruchomości rolnej zabudowanej przeznaczanej do sprzedaży weźmie pod uwagę przede wszystkim potrzebę racjonalnego wykorzystania istniejących budynków, uwzględniając ich liczbę, powierzchnię, kubaturę, stan techniczny i funkcjonalny.
Przetarg nieograniczony
Agencja w uzasadnionych przypadkach, po uzgodnieniu z wojewódzką izbą rolniczą, może przeznaczyć do sprzedaży nieruchomości rolne (zabudowane i niezabudowane) o powierzchni od 1 do 5 ha na przetargach nieograniczonych. W tym trybie sprzedawane też będą nieruchomości rolne (zabudowane i niezabudowane) do 1 ha, nieruchomości rolne zabudowane o powierzchni użytków rolnych powyżej 300 ha oraz nieruchomości nierolne, a także nieruchomości mieszane (w części rolne w części nierolne). Pod pojęciem „nieruchomości rolne” należy rozumieć również wchodzące w skład nieruchomości rolnej grunty leśne i przeznaczone pod zalesienie.
Pierwszeństwo w nabyciu
Sprzedaż nieruchomości w ramach pierwszeństwa w nabyciu odbywa się w trybie bezprzetargowym. Przysługuje ono m.in.: byłemu właścicielowi zbywanej nieruchomości lub jego spadkobiercom, jeżeli nieruchomość została przejęta na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 1 stycznia 1992 r. lub dzierżawcy zbywanej nieruchomości, jeżeli dzierżawa trwała faktycznie przez okres co najmniej trzech lat.
Agencja przeznacza do sprzedaży w pierwszej kolejności działki zabudowane ośrodkami gospodarczymi. Najpierw zawiadamia osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu, czyli byłego właściciela lub jego spadkobierców, a następnie dzierżawcę.
Jeżeli dzierżawca nie korzysta z przysługującego mu pierwszeństwa w nabyciu danej nieruchomości, to oddział terenowy (filia), w odniesieniu do nieruchomości objętej umową dzierżawy wygasającą w ciągu najbliższych 3 lat – kończy na tym etapie rozpoczętą procedurę sprzedaży tej nieruchomości oraz nie przedłuża już umowy dzierżawy (dzierżawa ta trwa do czasu jej wygaśnięcia, po czym grunty wraz z ich częściami składowymi wracają do dyspozycji Agencji). Natomiast dla nieruchomości objętej umową dzierżawy wygasającą po upływie 3 lat – kontynuuje rozpoczętą procedurę sprzedaży tej nieruchomości (tj. przeznacza tę nieruchomości do sprzedaży w drodze przetargu nieograniczonego w postaci, jaka była oferowana uprawnionym na podstawie prawa pierwszeństwa w nabyciu).
Procedury sprzedaży dotyczące przetargów ogłoszonych przed dniem 5 marca br. mogą być kontynuowane na dotychczasowych zasadach.
[ja]
Kwiecień 2024
