Podstawowe objawy
Jeśli badając piersi pod palcami wyczujemy guzek, powinnyśmy jak najszybciej zgłosić się do naszego ginekologa. Guzek jest zazwyczaj twardy, bezbolesny, ale może systematycznie się powiększać. Musimy pamiętać o tym, że nawet niewielki guz może dać przerzuty np. do węzłów chłonnych, dlatego zgrubienie w ich okolicy też powinno nas zaniepokoić. Na jakie jeszcze objawy i nieprawidłowości powinnyśmy zwrócić uwagę? Wciąganie brodawki i skóry na piersi, zgrubienia, zaczerwienienia czy ubytki. Warto też, w trakcie samodzielnego badania piersi, podnieść ramiona w górę i sprawdzić czy skóra w takiej pozycji nie jest nienaturalnie zaciągnięta. Symptomem choroby może być także pojawienie się krwawego wycieku z brodawki sutkowej. Jeśli zaobserwujemy u siebie którakolwiek z wymienionych przypadłości nie zwlekajmy i jak najszybciej skonsultujmy się z lekarzem specjalistą.
Czynniki ryzyka
Dynamiczny rozwój medycyny sprawia, że lekarze są w stanie z coraz większą precyzją określić liczbę czynników ryzyka sprawiających, że jedna grupa kobiet jest bardziej narażona na zachorowanie na raka niż inna.
Kluczowe jest obciążanie genetyczne: jeśli ktoś w naszej rodzinie chorował na raka piersi lub nowotwór narządu rodnego, oznacza to, że mamy pewne predyspozycje i również możemy zachorować. Na genetyczny bagaż nie mamy wpływu, ale możemy znacznie ograniczyć ryzyko zachorowania dbając o swój organizm. Czynnikami ryzyka są otyłość, brak aktywności fizycznej czy wieloletnie nadużywanie alkoholu. Dlatego powinnyśmy zatroszczyć się o zdrową i zbilansowaną dietę, pamiętać o regularnych treningach lub codziennych spacerach i unikać częstego spożywania napojów „wysokoprocentowych”.
Pojawieniu się komórek nowotworowych w piersi sprzyja także zbyt wysoki poziom estrogenów, stosowany na przykład w czasie terapii hormonalnej czy schorzenia wątroby, które upośledzają metabolizm estrogenów. W grupie ryzyka są także kobiety, które nie rodziły dzieci.
W jaki sposób badać piersi?
Zdrowie naszych piersi, i to dosłownie, jest w naszych rękach. Wcześnie wykryty rak tego gruczołu jest w stu procentach wyleczalny, dlatego tak ważne jest, byśmy regularnie, raz w miesiącu, samodzielnie badały swoje piersi. Powinna to robić każda dziewczyna, która skończyła 16 lat. Badanie najlepiej przeprowadzić tuż po miesiączce. Piersi są wtedy miękkie i jeśli pojawi się jakiś guzek, łatwiej go wyczuć pod palcami. Samobadanie najlepiej zrobić w łazience. Stanąć przed lustrem, obejrzeć dokładnie każdą pierś. Sprawdzić czy występują jakieś nieprawidłowości, czy skóra się nie zaciąga, czy nie wciąga się brodawka. Tę obserwację warto powtórzyć podnosząc do góry ramiona. Samo badanie wykonujemy kolistymi ruchami dłoni, zaczynając od brodawki, kierując się następnie na zewnątrz. Dokładnie badamy całą pierś i sprawdzamy także przestrzeń pod pachami. Warto też uczulić na kwestie związane z prawidłową budowa piersi naszych partnerów: jeżeli zauważą coś niepokojącego w wyglądzie czy wyczują zgrubienie powinni jak najszybciej dać nam znać i zachęcić do pilnej wizyty u ginekologa. Ogromne znaczenie w edukacji i profilaktyce ma także przekazywanie „zdrowych” nawyków z pokolenia na pokolenie. Każda mama powinna zachęcać córkę mówiąc: "dbaj o siebie, badaj samodzielnie piersi po każdej miesiączce, tak jak ja robię to od lat". Czasem to młodzież jest bardziej świadoma i odpowiedzialna w kwestii troski o zdrowie. Równie dobrze córka może przypomnieć mamie: „kiedy ostatnio robiłaś mammografię? Jeśli chcesz, wybiorę się na badanie razem z tobą”. Ważne, byśmy dbali o siebie nawzajem.
Profesjonalna diagnostyka piersi
Mammografia i USG piersi to badania diagnostyczne, które pozwalają wykryć wszelkie zmiany i nieprawidłowości już na początkowym etapie i skutecznie zdiagnozować raka piersi. Pamiętajmy, że o tym, które badanie powinnyśmy wykonać, decyduje lekarz! Kluczowa jest tu budowa piersi i wiek pacjentki. Do pewnego wieku w sutkach znajduje się więcej tkanki gruczołowej, która jest bardzo dobrze widoczna na ekranie aparatu do USG. USG wykonuje się przy pomocy fal ultradźwiękowych, które wnikają do naszego organizmu, odbijają się od narządów, a powstały w ten sposób obraz lekarz obserwuje na monitorze. Badanie nie jest szkodliwe dla naszego zdrowia, sam zabieg jest całkowicie bezbolesny i można go przeprowadzić w dowolnym momencie cyklu menstruacyjnego. Natomiast po 50 urodzinach raczej zalecana jest mammografia. W tym wieku tkanka gruczołowa w piersiach zanika i pojawia się tkanka tłuszczowa, która na zdjęciu mammograficznym ma ciemny odcień. Na tym tle łatwiej zauważyć ewentualne guzki. To badanie radiologiczne jest obecnie najskuteczniejszą metodą wykrywania zmian nowotworowych. Polega na tym, że na jednej płycie mammografu umieszcza się pierś, którą lekarz przyciska drugą płytą i wykonuje prześwietlenie. Mammografię najlepiej wykonać w trakcie miesiączki lub zaraz po jej zakończeniu. W późniejszej fazie cyklu piersi są obrzmiałe, wrażliwe na dotyk, a w piersiach znajduje się woda, co może wpłynąć na postawienie prawidłowej diagnozy.
Warto podkreślić, że każda kobieta może, raz na dwa lata zgłosić się na bezpłatną mammografię. Listę placówek, które wykonują takie badania diagnostyczne znajdziemy na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia. Na stronie NFZ znajdziemy także informację, kiedy w naszej okolicy przebywać będzie mammobus. O wskazówki i pomoc w tej sprawie możemy również poprosić naszego lekarza pierwszego kontaktu. Taka mammografia nam zwyczajnie przysługuje, więc trzeba koniecznie to wykorzystać.
O regularnej diagnostyce powinny pamiętać zwłaszcza kobiety znajdujące się w grupie obciążonej genetycznie: jeśli nasza mama zachorowała na raka piersi w wieku 40 lat, od tej liczby odejmijmy 10 i od 30 roku życia wykonujmy regularnie, przynajmniej raz do roku badanie USG, a raz na dwa lata mammografię lub rezonans piersi.
Artykuł przygotowany na podstawie wypowiedzi Pani Doktor Gruszfeld, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Po więcej informacji zapraszamy na:
stronę: http://planujedlugiezycie.pl/
YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCTZL6hGYpx8VovtxLxhP88A/featured
Twitter: https://twitter.com/MZ_GOV_PL
Facebook: https://www.facebook.com/MZGOVPL/
Kwiecień 2024
