W cyklu pracy serca wyróżniamy jego skurcz (systole) i rozkurcz (diastole). W ciągu minuty serce kurczy się około 60-80 razy i z każdym uderzeniem wyrzuca krew do naczyń tętniczych. Podczas wyrzutu krwi z lewej komory do aorty (głównej tętnicy) ciśnienie jest największe i stopniowo maleje w mniejszych tętnicach, naczyniach włosowatych i żyłach. Dzięki temu możliwy jest transport krwi zgodnie z kierunkiem spadku ciśnienia i zaopatrzenie wszystkich narządów w tlen oraz składniki odżywcze (cukier, tłuszcze i inne). A właściwe ukrwienie narządów jest kluczem do ich prawidłowej pracy.
Z kolei podczas rozkurczu ciśnienie krwi osiąga najmniejszą wartość. Wówczas powracająca układem żylnym krew jest tłoczona z prawego przedsionka do prawej komory, skąd wędruje do płuc, by ponownie wzbogacić się w tlen. Ciśnienie krwi podczas rozkurczu nigdy nie spada jednak do zera. Dzieje się tak dzięki sprężystości ścian tętnic, które przyjmują siłę uderzenia krwi podczas skurczu i oddają ją podczas rozkurczu.
Wielkość ciśnienia, czyli nacisku krwi na ściany tętnic, jest zmienna i waha się między wartością maksymalną (skurcz) i minimalną (rozkurcz). Pomiar ciśnienia krwi wyrażany w milimetrach słupa rtęci (mmHg) dotyczy właśnie obu tych wartości – maksymalnej, nazywanej ciśnieniem skurczowym (systolicznym) i minimalnej, zwanej ciśnieniem rozkurczowym (diastolicznym).
----------------------------
W Polsce zbyt wysokie ciśnienie tętnicze ma aż 10,5 mln Polaków - wykazały badania. Kierujący tymi badaniami prof. Tomasz Zdrojewski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego twierdzi, że u ponad 3 mln osób nie zostało ono w ogóle rozpoznane. Prawidłowo leczonych jest zaledwie 26 proc. Polaków cierpiących na to schorzenie.
Niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze nasycone, otyłość, nadmierne spożycie soli, alkoholu, palenie papierosów, brak aktywności fizycznej oraz stres - to główne przyczyny nadciśnienia tętniczego.
Eksperci przypominają, że ryzyko nadciśnienia tętniczego zwiększa m.in. nadmierne spożycie soli. Jak wynika z danych GUS, spożycie soli w Polsce zmniejszyło się z 15 g na osobę dziennie w 1998 r. do ok. 11 g. Jednak według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), nie powinno ono przekraczać 5 g dziennie. Wystarczy zjeść pizzę, żeby w jednym posiłku spożyć aż 8 g soli.
Szacuje się, że jedna na trzy dorosłe osoby na świecie choruje na nadciśnienie tętnicze. Najlepszym sposobem wczesnego jego rozpoznania jest regularna kontrola wartości ciśnienia krwi.
Z okazji Światowego Dnia Nadciśnienia Tętniczego lekarze PPOZ zachęcają do porzucenia złych nawyków oraz skontrolowania ciśnienia we krwi. Jeśli okaże się, że odbiega ono od normy, pacjent natychmiast powinien poddać się leczeniu.
Optymalne ciśnienie tętnicze wynosi 120 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i 80 mm Hg dla rozkurczowego. Za zbyt wysokie ciśnienie uznaje się takie, które przekracza 140/90 mm Hg.
Niezależnie od wieku! Każdy powinien dążyć do tego, by nie przekraczało 120/80 mm Hg (w żadnym wypadku nie powinno być wyższe niż 140/90 mm Hg)
Lekarze przypominają, że nie wystarczy mierzyć ciśnienia raz dziennie, ponieważ w ciągu dnia może się ono zmieniać. U osoby zdrowej różnice w wynikach pomiaru sięgają 20 mm Hg, u chorych bywają jeszcze większe. Podczas każdego badania należy dokonać co najmniej dwóch pomiarów, z przynajmniej jednominutową przerwą. Osoby przyjmujące leki na nadciśnienie, powinny najpierw je zażyć, a dopiero potem wykonać badanie.
----------------------------------------
Nadciśnienie
Wyróżnia się dwa rodzaje tego schorzenia:
- pierwotne
- wtórne.
Pierwotne dotyczy ponad 90% przypadków. Jego przyczyn upatruje się w czynnikach genetycznych oraz środowiskowych, jednakże nie ma dowodów, które by o tym świadczyły. Mówi się, iż nie istnieją żadne przyczyny, które są odpowiedzialne za nadciśnienie pierwotne.
Nadciśnienie wtórne związane jest z różnego rodzaju chorobami, więc można je powiązać z innymi schorzeniami.
Jak wygląda leczenie?
Chorym podawane są specjalistyczne leki oraz zalecana się codzienne pomiary ciśnienia tętniczego. Podczas Światowego Dnia Nadciśnienia uczestnicy poznają techniki pomiaru, dzięki którym są wstanie uczynić to prawidłowo. Należy pamiętać, iż problem nadciśnienia nie dotyczy tylko osób starszych. Coraz częściej borykają się z nim osoby młode.
Co warto wiedzieć?
Osoby z nadciśnieniem tętniczym powinny ograniczyć spożywanie soli do minimum, gdyż ma ona wpływ na jego podnoszenie. Trzeba również zwiększyć podaż potasu poprzez spożywanie świeżych warzyw oraz owoców. Bardzo ważne jest także ograniczenie wypijanego alkoholu, który ma negatywny wpływ na nadciśnienie oraz zaprzestać palenia tytoniu. U osób, u których stwierdzono nadciśnienie wskazane jest uprawianie sportu oraz ograniczeni stresu choć jak dobrze wiadomo nie zawsze można go uniknąć Należy pamiętać o przestrzeganiu zdrowej diety.
Inf. pras.
Kwiecień 2024
