W ramach zadań konkursowych uczniowie odkrywają sylwetki policjantów, których postawa może być wzorem służby Polsce i Polakom, miejsca pamięci z nimi związane oraz przekazują zdobytą wiedzę innym.
Uczennice Zespołu Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w Sobieszynie za lokalnego bohatera obrały postać sierż. Wacława Kundzicza- żołnierza, policjanta, a w trakcie II wojny granatowego policjanta, któremu wielu z mieszkańców Ryk zawdzięcza swoje życie. Sierżant Wacław Kundzicz będąc członkiem AK ostrzegał lokalną społeczność przed grożącym im niebezpieczeństwem.
OPOWIEMY WAM O KUNDZICZU
Mimo, że Wacław Kundzicz nie jest związany bezpośrednio z Ziemią rycką poczyniliśmy, go bohaterem naszych rozważań. W trakcie XX-lecia międzywojennego jako żołnierz gen. Hallera uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a do Ryk trafił w początkach II wojny światowej.
Dzieciństwo
Wacław Kundzicz urodził się 29 maja 1899 roku w Michałowie, niedaleko Białegostoku. Jego rodzicami byli Jan i Maria. Na temat jego rodzin wiemy niewiele, choć od Jego Rodziny uzyskaliśmy wiele materiałów archiwalnych, to możemy stwierdzić, że wychowanie patriotyczne, które uzyskał w domu sprawiło, że zgłosił się jako ochotnik do nowo tworzonego Wojska Polskiego.
Swoją przygodę z mundurem rozpoczął 15 listopada 1917 roku w Armii Hallera w 43 Pułku Strzelców Legionów Bajończyków.
Bohater wojny polsko-bolszewickiej
Lokalna społeczność, doskonałe pamięta, że przełomowa dla wojny 1920 r. kontrofensywa rozpoczęła się w Moszczance, jednak sukces „manewru znad Wieprza” nie byłby możliwy, gdyby nie oddziały polskie, które zaatakowały wojska bolszewickie na północy kraju. W materiałach otrzymanych od rodziny odnajdujemy informacje, że Kundzicz w latach 1919-1920 uczestniczył w bitwach pod Łuckiem, Równem, Kijowem.
Odznaczenia
Korzystając z książek znalezionych w lokalnych bibliotekach i pozyskując informacje od Andrzeja Cieśli (www.dawne-ryki.pl), wiemy że sierż. Kundzicz był wielokrotnie odznaczany. Mirosław Sulej w publikacji Marian Bernaciak „Orlik”; Biografia wskazuje naszego Bohatera jako: kawalera Krzyża Walecznych, Croix de Guerre oraz Medalu Niepodległości za czyny bohaterskie i zasługi podczas walk o niepodległość Polski w latach 1917-1921. Akta odznaczeniowe znajdują się w Centralnym Archiwum Wojskowym. W przesłanych przez Rodzinę materiałach odnajdujemy jeszcze inne informacje dotyczące odznaczeń. Syn i wnuczkowie bohaterskiego sierżanta wskazują, że był on również nagrodzony: Medalem Polska Obrońcy Swemu, Brązowym Krzyżem Zasługi i Medalem za Długoletnią Służbę.
W służbie lokalnej społeczności
Po wybuchu II wojny światowej Armia Krajowa skierowała sierż. Kundzicza do Ryk do służby w „granatowej policji”. Przeważyły o tym następujące aspekty: doskonale znał język niemiecki, budząc zaufanie wśród Niemców był doskonałą „wtyczką” dla lokalnych struktur Armii Krajowej.
W Encyklopedii Ryk, jak i w innych publikacjach odnajdujemy, że dzięki jego ostrzeżeniom wielu mieszkańców Ryk i okolic uniknęło aresztowań. Wacław Kundzicz „kanałem strażackim” poprzez Ludwik Kuchnio, i Henryk Łagowski, przekazywał informacje o grożących pacyfikacjach lub zbieraniu przez Niemców kontyngentów.
Zginął na służbie
Dzięki rozmowie z Tadeuszem Kucharskim, który w realizowanym przez nas projekcie zgodził się być świadkiem historii dowiedzieliśmy się o okolicznościach śmierci Kundzicza, który wg relacji zginął w Lesie Postołą w pościgu za pospolitym przestępcą. Ranny zmarł w szpitalu w Puławach. Jego pogrzeb, jak wskazują zdjęcia przesłane przez Rodzinę i udostępnione przez Krystiana Pielachę zgromadził wielu mieszkańców lokalnej społeczności.
Sierżant Wacław Kundzicz pochowany został na cmentarzu przy Królewskiej, uczczony za niesioną pomoc pomnikiem ufundowanym przez mieszkańców Ryk. W okresie PRL napisy zamalowano czarna farbą, której ślady jeszcze do dziś widnieją na pomniku.
Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych już po raz drugi zaciągniemy honorową wartę zapalając na grobie BOHATERA- biało czerwone znicze pamięci.
Zdjęcia z pogrzebu Wacława Kundzicza, jak i fakt, że społeczność Ryk ufundowała Jego nagrobek, utwierdza nas w przekonaniu, że nasz bohater to „POLICJANT w SŁUŻBIE HISTORII”
Martyna Markiewicz, Natalia Wawer, Aleksandra Matraszek
Opiekunem grupy jest: Wojciech Niedziółka
W. Niedziółka [ja]
Kwiecień 2024
