Przeczytaj...

drukuj Prześlij znajomemu zgłoś błąd archiwum Cofnij
util util util
foto

Sądy i rozstrzygnięcia sumienia. Zagadnienia światopoglądowe
2014-06-13 15:24:43 Artykuł czytany 4648 razy


Żyjemy w pluralistycznym społeczeństwie poglądów, przekonań i postaw. Rozwiązywanie problemów moralnych uwarunkowane jest przekonaniami światopoglądowymi człowieka. Świadczy o tym dyskusja w mediach na temat Deklaracji Wiary lekarzy katolickich. Deklaracja ta, i dyskusja nad nią, sięga sfery sumienia człowieka.


1. Poglądy na temat sumienia

W literaturze filozoficzno-teologicznej spotyka się różne, często krańcowe, ujęcia sumienia. Jedni twierdzą, że sumienie jest oparte na rozumie (Kant), inni że jest tworem wymogów społeczności (Durkheim i socjologizm). Dla jednych jest jakimś "superego - ponadja", mającym wpływ na popędy i instynkty człowieka (Freud i psychoanalitycy), dla drugich jest powiązane z usposobieniem prospołecznym człowieka (Geműt - psychologia postaci).

J. Aronfreed twierdzi, że człowiek nabywa sumienie w procesie socjalizacji, za pośrednictwem internalizacji. Przez internalizację rozumie on zdolność do uznania za własne wzorów postępowania z zewnątrz. Są dwa mechanizmy nabywania sumienia - uczenie się skutków zachowania i uczenie się obserwacyjne z imitacją. Niedojrzała forma sumienia jest wynikiem ograniczonych warunków procesu uczenia się.

Według teorii psychologa amerykańskiego L. Kohlberg'a rozstrzygnięcia sumienia są zależne od rozwoju moralnego człowieka. Wskazuje on na trzy kolejno następujące po sobie poziomy rozwoju moralnego jednostki: poziom przedkonwencjonalny, konwencjonalny i pokonwencjonalny. Każdy z tych poziomów ma po dwa stopnie. Poziom przedkonwencjonalny charakteryzuje orientacja utylitarystyczna i egocentryczna. Na poziomie konwencjonalnym dominującym celem jest dążenie, aby odpowiedzieć na oczekiwania otoczenia, rodziny, kolegów, społeczeństwa. Poziom pokonwencjonalny charakteryzuje dążenie, aby oprzeć się na powszechnie uznawanych i ogólnie obowiązujących zasadach moralnych.

2. Koncepcja teologiczna sumienia


Teologia utrzymuje, że sumienie jest "głosem Bożym". Szczegółowy wykład na ten temat dał Sobór Watykański II: "W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu powinien być posłuszny, którego głos wzywający go zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra, a unikania zła, rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, tamtego unikaj. Człowiek bowiem ma w sercu swym wypisane przez Boga prawo, wobec którego posłuszeństwo stanowi o jego godności i według którego będzie sądzony. Sumienie jest najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie przebywa on sam na sam z Bogiem, którego głos w jego sercu rozbrzmiewa. Przez sumienie dziwnym sposobem staje się wiadome to prawo, które wypełnia się miłowaniem Boga i bliźniego. Przez wierność sumieniu chrześcijanie łączą się z resztą ludzi w poszukiwaniu prawdy i rozwiązywaniu w prawdzie tylu problemów moralnych, które narzucają się tak w życiu jednostek, jak i we współżyciu społecznym. Im bardziej więc bierze górę prawe sumienie, tym więcej osoby i grupy ludzkie unikają ślepej samowoli i starają się stosować do obiektywnych norm moralności. Często jednak zdarza się, że sumienie błądzi na skutek niepokonalnej niewiedzy, ale nie traci przez to swojej godności. Nie można jednak powiedzieć tego w wypadku, gdy człowiek niewiele dba o poszukiwanie prawdy i dobra, a sumienie z nawyku do grzechu powoli ulega niemal zaślepieniu" (Konstytucja duszpasterska o Kościele, nr 16).

Człowiek wierzący nie może utożsamiać wszystkich nakazów sumienia z głosem Bożym, gdyż nie zawsze one z tego źródła pochodzą, może bowiem istnieć przyjmowana przez teologię moralną forma sumienia błędnego, zwłaszcza w sposób niepokonalny.

Powstaje problem - jak pogodzić psychologiczne teorie sumienia z koncepcjami teologicznymi?

3. Próba połączenia psychologicznych i teologicznych teorii sumienia

Prawo Boże, którego przekaźnikiem jest sumienie, przedstawia zobowiązania o charakterze ogólnym - należy czynić dobro a unikać zła. Szczegółową decyzję na ten temat podejmuje każdy człowiek indywidualnie. Decyzja ta jest zależna od jego rozwoju moralnego. Teologia przyjmuje, że jest sumienie błędne. Jest ono odpowiednikiem niższych poziomów rozwoju moralnego, które w teorii Kohlberga noszą nazwę poziomu przedkonwencjonalnego i konwencjonalnego. Właściwie urobione sumienie, które w swoich decyzjach nie idzie po linii egocentryzmu lub opinii i nacisku otoczenia, lecz trzyma się zasad ogólnie obowiązujących, jest odpowiednikiem najwyższego poziomu rozwoju moralnego.

W związku z tym rodzi się postulat kształtowania sumienia odpowiednio urobionego.

4. Kształtowanie sumienia właściwego i dojrzałego

Dojrzałe sumienie jest funkcją dojrzałej osoby. Osobą moralnie dojrzałą jest taka, która doszła do odpowiedniego, najwyższego poziomu rozwoju moralnego, dzięki czemu ma właściwie urobione sumienie. Widzi ona dobro własne nierozdzielnie związane z dobrem innych, potrafi roztropnie wybierać między wartościami sprzecznymi, przyswaja normy społecznie obowiązujące, internalizuje je, lecz nie czyni tego w sposób bezkrytyczny, ale konfrontuje je z zasadami powszechnie obowiązującymi.

Cechą sumienia niedojrzałego jest tworzenie sądów moralnych na podstawie pobudek zewnętrznych lub pod wpływem czynników takich, jak: strach, pragnienie nagrody, poddanie się naciskom społecznym lub zewnętrznym normom prawnym.

Cechą sumienia dojrzałego jest przejście od motywacji zewnętrznej rozstrzygnięć do wewnętrznej, od nacisku zewnętrznego do moralności osobowej.

Im bardziej osoba jest dojrzała moralnie, tym bardziej jest przekonana, że jej własne dobro jest nierozdzielnie związane z dobrem innych osób. Z tej racji cechą dojrzałego i właściwie urobionego sumienia staje się postawa alocentryczna i prospołeczna. Rozwój prowadzący do dojrzałego i właściwie urobionego sumienia polega na przechodzeniu od spojrzenia ciasnego, skupionego na sobie, do takiej postawy, w której przeważa nastawienie na dobro wspólne, dobro społeczności.

Jeszcze inną cechą dojrzałego sumienia jest dojrzały sąd i odwaga. Dojrzały sąd wiąże  się z rozeznaniem intelektualnym, odwaga zaś polega na gotowości przeciwstawienia się innym w rzeczach słusznych.

Przeciwieństwem sumienia właściwie urobionego jest sumienie wypaczone. Jest ono najczęściej owocem złego wychowania, gorszącego przykładu, zepsutej atmosfery moralnej środowiska oraz krzyżujących się wpływów kultury masowej.

Aby sumienie było dojrzałe i właściwie ukształtowane, musi się w swoich decyzjach opierać na normach obiektywnych. Z tej racji sądy i normy wewnętrzne sumienia należy stale weryfikować i konfrontować z normami obiektywnymi. Norma obiektywna jest określana w teologii zazwyczaj jako prawo zewnętrzne. Obowiązującego w danym społeczeństwie prawa nie można traktować jako bezwzględnie obowiązującej normy zewnętrznej sumienia. Normy prawne zależą od kontekstu kulturowo-społecznego i są dla sumienia względne. Normę zewnętrzną, zgodnie z którą winno być formowane sumienie, stanowią dla katolików wskazania Kościoła. Z tego względu sumienie winno być zawsze otwarte na wskazania Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. W ten sposób dochodzimy do postulatu formacji religijnej sumienia.

5. Kształtowanie sumienia religijnego

W ostatecznym rozrachunku autonomiczne sumienie moralne znajduje podstawę i oparcie w religijnej formacji sumienia. "Sumienie moralne wydaje się tworem niewykończonym i niepełnym, o ile nie znajduje oparcia w sumieniu religijnym" (G. Madinier). Z tej racji w wychowaniu katolickim staje się ważny postulat kształtowania sumienia religijnego, które jest najlepszym stróżem moralności.

Sumienie właściwie urobione uświadamia człowiekowi zobowiązania moralne płynące z autorytetu Boskiego i ludzkiego. Zobowiązania moralne pochodzące od Boga są zawarte w Dekalogu. Prawo Boskie stanowi zatem zobowiązania moralne dla człowieka religijnego. Uzupełnia je autorytet nieomylnego nauczania Kościoła. Akt sumienia człowieka religijnego winien kształtować się na drodze relacji do norm prawa Bożego i nauczania kościelnego. Nie może to być jednak mechanicznym zastosowaniem zasad, lecz racjonalnym i umotywowanym. Sumienie oświecone wiarą będzie się poczuwało do wykonywania woli Bożej zawartej w Jego prawie moralnym.

Sobór Watykański II tak to wyraża: "Chrześcijanie zaś w kształtowaniu swego sumienia powinni pilnie baczyć na świętą i pewną naukę Kościoła. Z woli bowiem Chrystusa Kościół katolicki jest nauczycielem prawdy i ciąży na nim obowiązek, aby głosił i autentycznie nauczał Prawdy, którą jest Chrystus, a zarazem powagą swoją wyjaśniał i potwierdzał zasady porządku moralnego, wynikające z samej natury ludzkiej" (Deklaracja o wolności religijnej, nr 14).

Św. Jan Paweł II w encyklice "Veritatis splendor" kontynuuje ten temat: "Władza Kościoła, gdy wypowiada się w kwestiach moralnych, nie narusza w żaden sposób wolności sumienia chrześcijan: nie tylko dlatego, że wolność sumienia nie jest nigdy wolnością  «od»  prawdy, ale zawsze i wyłącznie  «w»  prawdzie, lecz także dlatego, iż Magisterium nie wprowadza do chrześcijańskiego sumienia prawd mu obcych, a tylko objawia prawdy, które sumienie powinno już znać i rozwijać je, wychodząc od pierwotnego aktu wiary. Kościół pragnie jedynie służyć sumieniu, pomagać mu, aby nie poruszał nim każdy powiew nauki na skutek oszustwa ze strony ludzi (por. Ef 4, 14) i aby nie odchodziło ono od prawdy o dobru człowieka, ale by - zwłaszcza w sprawach trudniejszych - mogło pewną drogą dojść do prawdy i w niej trwać" (nr 64).

Wiara religijna nie zmienia sumienia, lecz wzmacnia jego podstawy, dodając motyw odpowiedzialności przed Bogiem; życie moralne bowiem polega na osobowym kierowaniu sobą ku celowi ostatecznemu. Sumienie wynikające z wiary jest niezbędne do prowadzenia życia chrześcijańskiego. Sumienie oświecone wiarą żyje nadzieją zbawienia, które Bóg daje człowiekowi przy jego współpracy. Doskonałe sumienie religijne jest oświecone wiarą i ożywione miłością.

"Sumienie moralne prawe i prawdziwe formuje się przez wychowanie, przyjmowanie słowa Bożego i nauczanie Kościoła. Jest wspierane darami Ducha Świętego i wspomagane radami ludzi mądrych. Wielką rolę w formacji sumienia odgrywa modlitwa i rachunek sumienia" (Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego, nr 374).

"Na ogół wymienia się trzy normy, jakimi winno kierować się sumienie:

1) nigdy nie jest dopuszczalne czynienie zła, by wynikło z niego dobro,

2) tak zwaną złotą zasadą: «Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie» (Mt 7, 12),

3) miłość zawsze zawiera w sobie szacunek dla bliźniego i jego sumienia, nie oznacza to jednak, aby uznawać coś jako dobro, co jest przedmiotowo złem" (KKKK, 375).

6. Wnioski

Na podstawie powyższych rozważań można wysnuć ogólny wniosek, że należy dążyć do wychowania dojrzałego i właściwie urobionego sumienia przez wychowanie całej osobowości człowieka zdolnego do samodzielnych rozstrzygnięć i wartościowań, zgodnych z zasadami ogólnie obowiązującymi i ubogaconymi światłem Objawienia Bożego, ukazywanego przez Kościół.

" Człowiek odkupiony, ubogacony łaską, winien stale kształtować swoje sumienie w oparciu o naukę Kościoła i wychowywać je do miłowania prawdy i życia w prawdzie tak, aby było ono zawsze tym jego najtajniejszym sanktuarium, w którym głos Boga rozbrzmiewa " (św. Jan Paweł II).

Każdy chrześcijanin winien na drodze wysiłków samowychowawczych dążyć do ukształtowania swojego sumienia na wzór Jezusa Chrystusa, który nie zważał na dobro własne i presję środowiska, ale w całym swoim życiu realizował zasadę miłości Boga i bliźniego.

Poza tym: "Godność osoby ludzkiej zakłada w sobie prawość sumienia moralnego (gdy prawda o dobru moralnym, uznana przez sąd sumienia, jest zgodna z prawem rozumu i prawem Bożym). Z racji tejże samej godności osoby człowiek nie powinien być przymuszany do działania wbrew sumieniu, i nie powinien spotykać się z przeszkodami, gdy działa zgodnie ze swoim sumieniem..." (KKKK, 373).

ks. dr Stanisław Kisiel
Siedlce, dnia 13 czerwca 2014 r.

_____________________________________________________________________________
Literatura:

S. Witek, Problem sumienia. Opinie współczesne w konfrontacji z Vaticanum II; "Ateneum Kapłańskie" 1973 nr 388; M. A. Krąpiec, Człowiek a prawo naturalne, Lublin 1975, s. 232-250; S. Kisiel, Uwarunkowania rozwiązań problemów moralnych postawami wobec religii. Badania studentów ze środowiska warszawskiego, Siedlce 1983; Św. Jan Paweł II, Encyklika "Veritatis splendor - O problemach nauczania moralnego Kościoła", Watykan 1993; Tenże, Homilia w Skoczowie, "L'Osservatore Romano" 1995 nr 7; E. Schockenhoff, Jaką pewność daje nam sumienie? Opole 2006; W. Zatorski, Dar sumienia, Kraków 2006; S. Gałecki, Spór o sumienie, Kraków 2012; M. Hucał, Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2012.
wykop

Komentarze

  • czyt.
    2016-12-16 11:27:03

    arrow

    Modlitwa ta jest zawsze aktualna, szczególnie w czasach postkomunistycznych, które będą trwały tak długo, jak długo będą żyć ich przedstawiciele i wyznawcy.

  • Modlitwa dzisiejsza
    2016-12-13 19:23:16

    arrow

    "Od wyzbycia się sumienia,
    I od tych, którzy kłamią.
    Uchroń nas, Panie"

  • Patriota
    2016-12-10 20:51:56

    arrow

    Nazwa "Obywatele RP" jest dowodem w jaki sposób usiłuje się zakłamywać historię RP. Oni powinni się nazywać "Obywatele PRL". Nazwa ich obecna ma na celu wprowadzanie w błąd naszego społeczeństwa, co jak widać w poszczególnych wypadkach udaje się im. Zachowanie ich w dniu dzisiejszym w Warszawie świadczy o konieczności dekomunizacji naszego społeczeństwa nie tylko w policji.

  • Wyjaśnienie
    2016-12-10 18:16:55

    arrow

    W dniu 19.11.br dokonałem wpisu pod nazwą "Obywatel RP". Dziś dopiero zrozumiałem, że mogę być przez Czytelników zaliczony do grupy "Obywatele RP", którzy zakłócali obchody 80.tnicy tragedii smoleńskiej. Dlatego oświadczam, że nie mam z nimi nic wspólnego. Podpis mój użyłem w dobrym znaczeniu tego słowa, o czym świadczy treść wpisu. Gdybym wtedy znał założenia tego ruchu, nie użyłbym tego podpisu.

  • Test psychologiczny
    2016-11-20 11:32:40

    arrow

    Na jakim poziomie rozwoju moralnego z teorii Kohlberga, według Ciebie, znajdują się ludzie, którzy:
    - Współpracowali z organami SB donosząc na swoich kolegów?
    - Kradli mienie społeczne i prywatne?
    - Nawołują do użycia siły fizycznej, celem powrotu do utraconej władzy?
    - Sabotażyści legalnie wybranej władzy w Narodzie i Państwie?
    A n jakim poziomie rozwoju moralnego Ty się znajdujesz? Co świadczy o tym?
    Odpowiedz sam sobie.

  • Obywatel RP
    2016-11-19 08:41:19

    arrow

    Narodzie, nie daj się ogłupić tym, którzy znajdują się na najniższym poziomie rozwoju moralnego: dawnym kolaborantom ubowskim, złodziejom mienia społecznego i prywatnego odstawionym od "żłobu" i dążącym do powrotu do niego, nawołującym do użycia siły fizycznej w tym celu, nowoczesnym barbarzyńcom nienawiści, sabotażystom sprawiedliwych rządów!
    Narodzie, doceń tych, którzy działają dla Twojego dobra. Narodzie, bądź mądry!

  • czyt.
    2016-06-12 12:42:17

    arrow

    Obserwując uważnie życie publiczne w naszym społeczeństwie możemy stwierdzić, że poszczególne ugrupowania społeczne są na różnych poziomach rozwoju moralnego, o których pisze Kohlberg. Szczególnie widać to w publicznych wystąpieniach przedstawicieli tych grup. Dążenie do dobra wspólnego świadczy o najwyższym poziomie rozwoju moralnego przedstawicieli tej grupy, która przyjęła takie założenia i realizuje je na wszystkie sposoby. Należy to dostrzec, popierać i naśladować. Miejmy na uwadze, że przez poparcie poszczególnych ugrupowań ujawniamy swój poziom rozwoju moralnego. Czas najwyższy, żeby to był poziom najwyższy!

  • Autor
    2015-12-27 18:33:33

    arrow

    W dzisiejszych czasach często mówi się o konieczności wychowywania sumień ludzkich. Tematyką tą zajmuje się także nauka. Zainteresowanych tą tematyką odsyłam do publikacji w Internecie pt. Niektóre psychologiczne aspekty kształtowania sumienia, w: "Collectanea Theologica" 1985, Tom 55, nr 4, s. 61-70.

  • wychowawca
    2014-09-02 10:18:06

    arrow

    W związku z rozpoczynającym się nowym rokiem szkolnym, należałoby uświadomić sobie apel Soboru Watykańskiego II: "Święty Sobór oświadcza, że dzieci i młodzież mają prawo, aby pobudzano ich do oceny wartości moralnych wedle prawidłowego sumienia i do przyjmowania owych wartości przez osobisty wybór... Synów Kościoła zachęca do wspaniałomyślnej pracy w dziedzinie wychowawczej"(Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim, nr 1). Chodzi tu o udzielanie pomocy dla dzieci i młodzieży w uformowaniu sumienia kierującego się zasadami ogólnoludzkimi i chrześcijańskimi. Będzie ono jednocześnie wskaźnikiem najwyższego poziomu rozwoju moralnego wychowanka.

  • ciągdalszy
    2014-07-31 09:45:17

    arrow

    "Występujące w różnych formach totalitaryzm i autokratyzm nie zostały jeszcze całkowicie przezwyciężone, a nawet istnieje niebezpieczeństwo, że odżyją na nowo" (św. Jan Paweł II, Centesimus annus, nr 29). Czuwajmy więc, aby nie dopuścić do tego!

  • ottoto
    2014-07-26 19:52:13

    arrow

    W związku ze sprawą prof. Chazana, jakże aktualna jest nadal diagnoza św. Jana Pawła II, który stwierdził, że "w ustrojach totalitarnych i autokratycznych została doprowadzona do ostateczności zasada pierwszeństwa siły przed rozsądkiem"(Encyklika "Centesimus annus, nr 29). I tak jest nie tylko w tej dziedzinie...Kiedy to się zmieni? Czy dożyjemy do tej zmiany? Chyba zanosi się na długie nasze życie!

  • tuitam
    2014-07-20 14:42:18

    arrow

    Jesteśmy świadkami zakłamywania sumień ludzkich przez lansowania kłamstwa dotyczącego faktów i zdarzeń na terenie najbliższym i ogólnoświatowym. Ludzie przyzwyczajają się do kłamstwa i traktują je jako prawdę, czyli kłamstwo powtórzone sto razy staje się prawdą. Propaganda kłamstwa adresowana jest do ludzi na drugim poziomie rozwoju moralnego, według teorii Kohlberga. Jest to poziom konwencjonalny, polegający na dostosowaniu się do środowiska w sądach i czynach. Było kłamstwo katyńskie, wołyńskie, smoleńskie a obecnie szykuje się następne... Od uległości kłamstwu mogą wyzwolić się ludzie sumienia o najwyższym poziomie rozwoju moralnego.

  • katolik
    2014-07-16 18:33:12

    arrow

    Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wydało dziś specjalne oświadczenie, w którym Biskupi przypominają nauczanie św. Jana Pawła II w encyklice pt. Evangelium vitae. Papież potępił w niej odbieranie życia niewinnej istocie ludzkiej, podkreślił powinność sprzeciwu sumienia wobec niegodziwego prawa cywilnego i odmowy współdziałania w złu.

  • czyt.
    2014-07-15 10:49:00

    arrow

    Dyskusja nad prawem do życia wskazuje na poziom rozwoju moralnego dyskutantów. Przysłuchujmy się tej dyskusji uważnie i konfrontujmy z teorią Kohlberga. Wówczas będziemy mieli obraz społeczeństwa po "praniu mózgów" z minionego okresu dziejów, który trwa nadal.

  • czyt.
    2014-07-15 10:49:00

    arrow

    Dyskusja nad prawem do życia wskazuje na poziom rozwoju moralnego dyskutantów. Przysłuchujmy się tej dyskusji uważnie i konfrontujmy z teorią Kohlberga. Wówczas będziemy mieli obraz społeczeństwa po "praniu mózgów" z minionego okresu dziejów, który trwa nadal.

  • Zorro
    2014-07-13 12:36:58

    arrow

    Trwa czas próby naszych sumień! Nie dajmy się ogłupić propagandzie ateistycznej, która nie uznaje żadnej etyki!!!

  • Bibliotekarz
    2014-07-10 09:11:56

    arrow

    Sytuacja paralelna do obecnych dyskusji i zdarzeń:
    L. Niekrasz w książce pt. Spór o grenadiera Schimka, opisuje krótkie życie i śmierć 17-letniego żołnierza Dywizji Strzelców Krajowych Wehrmachtu. Nie chciał on strzelać do bezbronnej ludności polskiej w czasie drugiej wojny światowej. Podczas egzekucji nad tą ludnością jego karabin zawsze się zacinał. Oficer, po sprawdzeniu jego karabinu, pobił go z wściekłością. Po wyjściu ze szpitala Otto otrzymał szansę na rehabilitację. Było nią rozstrzelanie dwóch polskich partyzantów. Otto odmówił wykonania rozkazu, który był wówczas obowiązującym prawem. Za to sam został rozstrzelany.
    Obecnie grób młodego Austriaka w Machowej, koło Tarnowa, stał się celem masowych niemal pielgrzymek.
    Zachęcamy do udziału w nich obecnych dyskutantów ze strony wydającej rozkazy i stanowiącej obowiązujące prawo!

  • takitam
    2014-07-07 13:57:11

    arrow

    Czy rzeczywiście nastała era walki o życie nienarodzone? Gdyby tak było, nie atakowano by lekarzy za to, że nie chcą zabijać! Nie oznacza to, że lekarze, którzy nie podpisali tej Deklaracji, to robią.Są za życiem bez rozgłosu. Ale nie można też potępiać tych, którzy są otwarcie za nauką Kościoła, choćby późno doszli do tego przekonania!

  • czytelniku
    2014-07-06 12:40:09

    arrow

    chyba kpisz pisząc, że np. prof Chazan jest na najwyższym poziomie rozwoju moralnego.
    Ten człowiek sam przyznał, że wcześniej dokonywał aborcji bez skrupułów. Powiesz, że każdy może się nawrócic i żałowac tego co robił - zgoda - ale...
    Pan prof zarabiał na wykonywaniu skrobanek - teraz to niemodne słowo, teraz mówi sie poprawnie "aborcja", to delikatniej brzmi - na takich "zabiegach" lekarze robili majątki.
    Jeżeli teraz udając moralnie odrodzonego korzysta nadal z tego co na zabijaniu nienarodzonych zarobił - to takie nawrócenie jest funta kłaków niewarte. To oznacza, że wręcz przeciwnie od tego co piszesz - jest to hipokryzja i najniży stopień moralności. Bo jak była moda na zbijanie - zabijał i brał kasę lokując ją w domu, samochodzie i innych dobrach - a jak nastała era walki o zycie nienarodzone - to stoi twardo w jego obronie, nawet wbrew obowiązującemu prawu,kreując się na męczennika, a z majątku zebranego za zabijanie korzysta nadal.
    To nie jest najwyższy poziom - to jest dno moralne.
    Na naszym siedleckim rynku też mieliśmy lekarzy, którzy aborcji nie dokonywali, ryzykując karierą - i chwała im za to. Ale byli też tacy, co wręcz namawiali matki do usunięcia ciąży. Dla pieniędzy.

  • pacjent
    2014-07-06 11:43:39

    arrow

    Czy w XXI. wieku obowiązuje Przysięga Hipokratesa z IV. wieku p.n.e.? Czy też obowiązuje lekarzy modyfikacja tej Przysięgi zwana Ślubowaniem Genewskim lub Przyrzeczeniem Lekarskim? Od tego trzeba zacząć tę dyskusję, którą się obecnie prowadzi. A może chodzi o to, żeby nie było żadnej etyki lekarskiej? Czekamy na odpowiedź.

  • etyk
    2014-06-21 18:12:48

    arrow

    W Norymberdze lekarze nazistowscy, dokonujący zbrodniczych eksperymentów medycznych w obozach koncentracyjnych, byli sądzeni nie na po podstawie obowiązującego prawa lecz w odniesieniu do sumienia. Warto mieć to na uwadze w obecnych dyskusjach na ten temat.

  • ikszet
    2014-06-19 13:06:36

    arrow

    Rzeczywiście, różni ludzie mają różne sumienia, tzn. znajdują się na różnych poziomach rozwoju moralnego. Stwierdzamy to w życiu codziennym i w telewizji...
    A jakie sumienie masz Ty? Zastanów się!

  • ikszet
    2014-06-19 13:06:35

    arrow

    Rzeczywiście, różni ludzie mają różne sumienia, tzn. znajdują się na różnych poziomach rozwoju moralnego. Stwierdzamy to w życiu codziennym i w telewizji...
    A jakie sumienie masz Ty? Zastanów się!

  • czytelnik
    2014-06-14 06:57:28

    arrow

    Z tego wynika, że lekarze podpisani pod Deklaracją Wiary są na najwyższym poziomie rozwoju moralnego. Oby takich ludzi w naszym społeczeństwie było jak najwięcej!

Odśwież obrazek.

Publikowane komentarze sa prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Portal nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Redakcja zastrzega sobie prawo do usuwania komentarzy obraźliwych lub zawierających wulgaryzmy.

foto

Caritas dla niepełnosprawnych
2023-02-16 14:38:58 Kategoria:

Rozumiejąc potrzeby osób z niepełnosprawnością Caritas Diecezji Drohiczyńskiej od lutego 2010 r. prowadzi Diecezjalny Ośrodek Wsparcia dla Osób Niepełnosprawnych...

więcej »
foto

Serwer Dell T330 – nowoczesne rozwiązanie dla małych...
2023-02-16 12:21:10 Kategoria:

Sewer to niezawodne urządzenie powszechnie wykorzystywane w wielu firmach. Przede wszystkim sprzęt cechuje się wysoką wydajnością oraz gwarancją bezpieczeństwa...

więcej »
foto

Na jakie telewizory warto zwrócić uwagę?
2023-02-16 11:25:20 Kategoria:

Choć nie milkną dyskusję, jaki telewizor LED byłby najlepszy, czy może trafniejszym wyborem byłyby telewizory LCD, plazma czy też zaawansowane technologicznie modele....

więcej »
foto

Jak mierzyć postępy działań SEO?
2023-02-15 11:06:39 Kategoria:

SEO, czyli Search Engine Optimization (optymalizacja stron pod wyszukiwarki internetowe) jest to zestaw technik stosowanych do zwiększenia widoczności witryny internetowej w...

więcej »
foto

Na co zwrócić uwagę, kupując pościel?
2023-02-14 12:48:01 Kategoria:

Sypialnia jest tą częścią domu, w której szuka się relaksu i spokoju. Wchodząc do niej tuż przed snem, powinna dawać poczucie bezpieczeństwa i być oazą po nawet...

więcej »
foto

Dlaczego młodzi ludzie coraz częściej inwestują na...
2023-02-14 10:39:26 Kategoria:

Przyjrzymy się, jak wygląda inwestowanie w akcje. Jak przygotowują się do tego młodzi inwestorzy? Czy giełda jest dla każdego?

więcej »
foto

Jak zacząć przygodę z pływaniem?
2023-02-13 10:48:46 Kategoria:

Aktywność fizyczna jest niezbędna do zachowania zdrowia, jednak nie każda dyscyplina będzie odpowiednia dla wszystkich. Jedni z nas wolą sporty siłowe, inni spokojną...

więcej »
- 101,7fm / 106,0 fm - ONAIR


Zapraszamy na audycje:

foto

O tym się mówi... Poranna rozmowa na antenie KRP
2023-02-09 16:07:30 Kategoria:

Codziennie, od poniedziałku do piątku o godz. 8:12 polecamy "O tym się mówi..." poranną rozmowę w Katolickim Radiu Podlasie. Gośćmi Marcina Jabłkowskiego i Andrzeja...

więcej »


Co, gdzie, kiedy

w lewoMarzec 2024w prawo
Pon Wt Śr Czw Pią So Nd
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Najnowsze Informacje