O godz. 11.30 wyruszy procesja poprzedzająca Eucharystię.
O godz. 12.00 rozpocznie się uroczysta Liturgia odpustowa pod przewodnictwem Metropolity Seniora Abpa Jana Martyniaka z Przemyśla, ze Słowem Bożym Biskupa Siedleckiego Kazimierza Gurdy oraz z udziałem biskupów i kapłanów katolickich obrządków rzymskiego, bizantyjsko-słowiańskiego, bizantyjsko-ukraińskiego, ormiańskiego.
Katolickie Radio Podlasie będzie transmitować tę Liturgię.
Po liturgii zaplanowana jest wspólna agapa duchowieństwa, gości, pielgrzymów i parafian w sali powstającego ośrodka „Stanica Jedności"
---------------------------
Położona w malowniczej dolinie Bugu, dosłownie na granicy państwa, między Terespolem a Kodniem parafia pod wezwaniem św. Nikity w Kostomłotach k. Kodnia stanowi perełkę na mapie pielgrzymkowej i turystycznej Podlasia. Jest to bowiem de facto ostatnia a więc i jedyna na świecie parafia katolicka obrządku bizantyjsko-słowiańskiego powstała w ramach tzw. Neounii. Do parafii należy 128 wiernych.
Krótkie „wczoraj i dziś" parafii
W 1631 roku zbudowano nową unicką cerkiew w Kostomłotach i od tego roku datuje się istnienie parafii. W tymże roku Teodora z Pryłuk wraz z rodziną ufundowała dla cerkwi ikonę świętego Nikity męczennika. W wyniku rozbiorów Polski granice diecezji zostały dostosowane do granic państwowych i tak parafia w Kostomłotach znalazła się w diecezji chełmskiej. W1840 roku parafia, którą stanowiła wieś Kostomłoty należała do dekanatu kodeńskiego i liczyła 484 wiernych. W 1852 właściciel Kostomłotów Jan Łaski z własnych funduszy przeprowadził gruntowny remont świątyni parafialnej.
W 1875 roku parafia w Kostomłotach wraz z całą diecezją chełmską na mocy edyktu likwidującego Kościół unicki w granicach Królestwa Polskiego została przez rząd carski oficjalnie włączona do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Wówczas duszpasterzem w parafii był ksiądz Henryk Kaliński. W latach 1875-1915 parafią administrowali duchowni prawosławni.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w latach dwudziestych dwudziestego wieku część wiernych 10 parafii prawosławnych na Podlasiu zdecydowała się odnowić unię z Kościołem katolickim. Z uwagi jednak na to, że parafie te w swojej liturgii używały obrządku bizantyjsko-słowiańskiego, a nie jak reszta grekokatolików w Polsce rytu bizantyjsko-ukraińskiego postanowiono, że nowe wyznanie pozostanie przy swoich dotychczasowych tradycjach. Tym samym neounici nie weszli w skład Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, a opiekę nad nimi przejął Kościół rzymskokatolicki, a dokładnie biskupi ordynariusze czterech diecezji rzymskokatolickich: podlaskiej, łuckiej, pińskiej i wileńskiej.
Pod koniec 1927 było już 14 parafii obsługiwanych przez 28 księży i skupiających ok. 20 000 wiernych. Do 1939 powstało 47parafii. Kler neounicki liczył: 1 biskupa, 39 księży i 31 zakonników. Od 1927jezuici albertyńscy dzięki pomocy ordynariusza łuckiego, Adolfa Szelążka prowadzili seminarium duchowne, które w 1932 roku przekształcono w Papieskie Seminarium Wschodnie z siedzibą w Dubnie (do 1939 wykształciło ono 21 kapłanów[5]). Podobną instytucją w diecezji podlaskiej była sekcja unijna w Seminarium Duchownym w Janowie Podlaskim. Istniało też seminarium neounickie w Wilnie. Powstały nowe odłamy męskich zakonów katolickich, które posługiwały się rytem wschodniosłowiańskim. Byli to: jezuici, studyci, bazylianie, redemptoryści, kapucyni i oblaci. Utworzono także żeńskie zgromadzenia zakonne dla neounitów.
31 stycznia 1927 roku na prośbę części mieszkańców Kostomłotów i okolic decyzją biskupa siedleckiego Henryka Przeździeckiego erygowano parafię greckokatolicką obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (neounicką). Tego samego dnia została przez biskupa zatwierdzona rada parafialna. Duszpasterzem kostomłockiej parafii został ksiądz Eugeniusz Różycki pełniący dotychczas urząd proboszcza w parafii greckokatolickiej obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Zabłociu. Utworzona parafia obejmowała następujące wsie: Kostomłoty, Okczyn, Kopytów, Kąty, Kożanówkę, Dobratycze, Kołpin i Ogrodniki z których do Neounii przystąpiły 363 osoby. Na zaproszenie biskupa Henryka Przeździeckiego w dniach 25-26 czerwca 1931 roku, neounicką parafię w Kostomłotach odwiedził Wizytator Apostolski obrządku bizantyjsko-słowiańskiego biskup Mikołaj Czarnecki. W tym czasie parafia liczyła 273 osoby.
22 sierpnia 1940 roku proboszczem w Kostomłotach został ks. Aleksander Przyłucki. Po ustaniu działań wojennych 23 maja 1944 roku odbyła się wizytacja kanoniczna parafii, której dokonał administrator diecezji podlaskiej biskup Czesław Sokołowski. W 1947 roku w ramach zorganizowanej przez władze Polski Ludowej akcji „Wisła" niemalże wszystkich mieszkańców parafii kostomłockiej wywieziono na Ziemie Odzyskane. W parafii pozostawiono tylko starców i tych, którym nie pozwalał na to stan zdrowia. Pozostał również ks. Aleksander Przyłucki. 18 listopada 1947 roku parafię wizytował dziekan dekanatu terespolskiego ks. Roman Soszyński, który zapisał w protokole powizytacyjnym: „Cerkiew wymaga remontu, dochodów parafia nie ma bo wiernych wywieziono w olsztyńskie. Ziemia parafialna leży odłogiem". Ten stan trwał do 1956 roku, kiedy to komunistyczne władze zezwoliły przesiedleńcom okręgu bialskopodlaskiego na powrót do miejscowości, z których zostali wysiedleni.
10 kwietnia 1968 roku na administratora parafii został mianowany ks. Roman Piętka ze Zgromadzenia Księży Marianów. 4 czerwca 1974 parafię wizytował kardynał Stefan Wyszyński. W 1975 roku rozpoczęte zostały gruntowne prace remontowe parafialnej cerkwi oraz budynków należących do parafii. W1988 roku z okazji 1000-lecia chrztu Rusi parafialna cerkiew została ozdobiona polichromią.
Od 2007 r. proboszczem kostomłockim jest Ks. Zbigniew Nikoniuk, którego staraniem powstała i rozbudowuje się tzw. „Stanica Jedności", ośrodek spełniający zarówno funkcję bazy pielgrzymkowo- turystycznej, jak i centrum zachowania niepowtarzalnego dziedzictwa religijno-kulturowego parafii.
W ciągu 90 lat istnienia parafii neounickiej w Kostomłotach w imieniu Stolicy Apostolskiej jurysdykcję nad parafią sprawowali biskup Henryk Przeździecki, biskup Czesław Sokołowski, kardynał Stefan Wyszyński, kardynał Józef Glemp oraz biskup Zbigniew Kiernikowski. Obecnie parafia jurysdykcyjnie wchodzi w skład diecezji siedleckiej i podlega zwierzchnictwu biskupa siedleckiego Kazimierza Gurdy. W okresie ostatnich 30 lat Kostomłoty stały się miejscem odwiedzanym przez tysiące pielgrzymów i turystów, a także częstym miejscem rekolekcji odbywanych zarówno przez grekokatolików jak i rzymskokatolików zarówno z Polski jak i z zagranicy.
źródło: Biuletyn Prasowy Diecezji Siedleckiej
EŁ
Kwiecień 2024
