Ponieważ data tłustego czwartku zależy od daty Wielkanocy, dzień ten jest świętem ruchomym. Następny czwartek jest czwartkiem po Środzie Popielcowej i należy do okresu Wielkiego Postu, podczas którego katolicy powinni zachowywać wstrzemięźliwość.
Najpopularniejsze potrawy to pączki i faworki, zwane również w niektórych regionach chrustem lub chruścikami. Dawniej objadano się słoniną, boczkiem i mięsem, które suto zapijano wódką.
Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła – mówi staropolskie przysłowie. Według jednego z przesądów, jeśli ktoś w tłusty czwartek nie zje ani jednego pączka - w dalszym życiu nie będzie mu się wiodło.
Pączki ziemniaczane
Są pulchne, delikatne, wilgotne i miękkie nawet na drugi dzień! Ponadto ciasto na takie pączki nie musi rosnąć – same zalety, więc do dzieła!
Składniki (na około 36 sztuk):
1 kg ziemniaków
1 kg mąki
10 dag drożdży
¾ szklanki cukru
3 jajka
3 żółtka
25 dag masła
1 opakowanie małego cukru waniliowego (lub 1 łyżeczka pasty waniliowej)
szczypta soli
2 łyżki spirytusu lub octu
cukier puder do posypania
Na nadzienie, do wyboru: marmolada, krem toffi, gęsty dżem, powidła, nutella, lub nadzienie serowe
Przygotowanie:
Ziemniaki obieramy i gotujemy, gorące mielimy w maszynce lub przeciskamy przez praskę. Do wciąż gorących ziemniaków dodajemy masło i od czasu do czasu mieszamy, aż całkiem się rozpuści. Po przestudzeniu, rozkruszamy drożdże i mieszamy z masą ziemniaczaną.
Jajka ubijamy z żółtkami i cukrem, dodajemy do ziemniaków. Wsypujemy mąkę, sól i wyrabiamy. Na koniec dodajemy spirytus i wszystko jeszcze raz dokładnie wyrabiamy (ciasto powinno być miękkie i lepkie, ale nie takie jak drożdżowe).
Nabieramy łyżką ciasto, rozpłaszczamy na dłoni placuszek, na środek kładziemy marmoladę i zlepiamy. Układamy na stolnicy posypanej mąką. Po zrobieniu wszystkich pączków rozgrzewamy tłuszcz do temperatury około 180 st.C. Smażymy z obu stron, jak typowe pączki, tylko trochę dłużej (należy pączki sprawdzać patyczkiem).
Po usmażeniu posypujemy cukrem pudrem, lub polewamy lukrem.
Uwaga: ciasto na pączki ziemniaczane nie musi wyrastać, jak typowe ciasto drożdżowe. Uformowane pączki - wystarczy, że poleżą kilka minut, zanim rozgrzeje się tłuszcz, a potem urosną jeszcze podczas smażenia.
Porada: Podana ilość składników może zostać zmniejszona o połowę, wówczas otrzymamy około 18 pączków. Zamiast 3 jajek i 3 żółtek dodajemy wtedy 1 jajko i 2 żółtka, pozostałe składniki dzielimy na pół.
Smacznego!
Pączki karnawałowe z nadzieniem
Składniki
56 dag mąki tortowej
6 żółtek
10 dag cukru
skórka otarta z 1 cytryny
kieliszek rumu lub whisky
1 cukier waniliowy
180 ml mleka
4 dag drożdży
pół łyżeczki soli
15 dag masła lub margaryny
ok. 20 dag marmolady z róży
Przygotowanie
Przygotować zaczyn: 14 dag mąki wymieszać z ciepłym mlekiem i pokruszonymi drożdżami. Zostawić do wyrośnięcia (powinien podwoić objętość).
Żółtka ubić z cukrem do białości. Do miski wrzucić resztę mąki, zaczyn, oraz pozostałe składniki (oprócz masła). Wyrobić całość i dodać stopione, ostudzone masło. Wyrabiać dalej do czasu aż będzie odchodzić od ręki (czasem trzeba dosypać więcej mąki).
Ciasto rozwałkować na grubość ok. 4 mm. Wykroić krążki przy pomocy szklanki. Na środek krążka kłaść po 1 łyżeczce marmolady (lub np. budyniu waniliowego), brzegi posmarować białkiem lub wodą i przykryć drugim krążkiem (trzeba lekko docisnąć!). Pączki przykryć ściereczką i zostawić w cieple, aż podwoją objętość. Smażyć na rozgrzanym tłuszczu (olej lub smalec). Wkładać do tłuszczu pączki i smażyć pod przykryciem aż zrobią się złote. Następnie zdjąć pokrywkę, odwrócić pączki i smażyć dalej bez przykrycia.
Usmażone pączki kłaść na pergamin, żeby wchłonął nadmiar tłuszczu. Po ostudzeniu, polać lukrem i obsypać skórką pomarańczową lub obsypać cukrem pudrem.
Pączki – tanie
Składniki
• 0.5 kg mąki
• 3 żółtka
• 3 łyżki cukru
• 3 dkg drożdży
• 10 dkg masła
• 1-1,5 szkl mleka
• 1 łyżka spirytusu lub wódki
• marmolada lub powidła
• 1 litr oleju
Przygotowanie
1. Drożdże rozprowadzić w pół szkl ciepłego mleka, dodać łyżeczkę mąki i łyżkę cukru. odstawić do wyrośnięcia. Należy uważać, żeby drożdże nie przerosły, Najlepiej uchwycić moment, kiedy podwoją swoją objętość.
2. Ubić lub utrzeć żółtka z cukrem, dodać ciepłe mleko, przesianą mąkę i wyrośnięte drożdże, ew szczyptę soli. Wyrabiać ciasto dodając roztopiony i ostudzony tłuszcz. Można użyć drewnianej łyżki a gdy zacznie odchodzić ciasto od miski wyrabiać rękoma. Zostawać do wyrośnięcia. Powinno podwoić objętość.
3. Forujemy pączki na 2 sposoby.
a) Rozwałkować ciasto na grubość 1-1,5 cm i wykrawać szklanka krążki. Każdy krążek rozpłaszczyć na dłoni, nałożyć pół łyżeczki marmolady i zwinąć końce. Uformować w dłoni i zlepionym końcem kłaść na posypana mąka deskę
b) Rozwałkować ciasto na grubość około 1 cm i wykrawać krążki. Na każdy krążek nałożyć marmoladę, przykryć drugim krążkiem, docisnąć palcami i jeszcze raz wykroić szklanką, żeby dobrze się skleiły.
4. Smażyć na gorącym oleju, wrzucając co jakiś czas kawałek ziemniaka (wtedy nie przypalają się). Po przewróceniu przykryć pokrywką
Faworki- marzenie
Składniki
4 żółtka
2 szkl. mąki ( nie więcej)
½ łyżeczki proszku
1 łyżka spirytusu lub octu
4 łyżki śmietany
1 łyżka masła
1 łyżeczka cukru pudru
Przygotowanie
1½ szkl. mąki i resztę składników szybko zagnieść na ciasto o konsystencji jak na makaron w razie potrzeby dosypać odrobinę odsypanej mąki. Wywałkować cienkie placki i wycinać radełkiem lub nożem faworki. Smażyć na głębokim tłuszczu. Mąki ma wystarczyć też na podsypywanie na stolnicy przy wałkowaniu placków. Im mniej mąki wgnieciemy tym faworki będą bardziej kruche i delikatne. Z ciasta można też robić róże karnawałowe. Wycina się trzy kółka różnej wielkości, nacina się na jakieś 3-5 mm w stronęśrodka kilka razy każde kółeczko i układa się na sobie kółka zaczynając od największego do najmniejszego i skleja się w środku mocno dociskając do siebie ciasto. Smaży się tak samo jak faworki.
_____________________
Obwarzanki i rogaliki wodne Pani Marzeny
Ostatki zbliżają się wielkimi krokami, dlatego warto już dzisiaj zacząć poszukiwania wyśmienitych przepisów tłustoczwartkowych. Oprócz pączków i faworków na ostatkowym stole nie powinno też zabraknąć innych słodkich smakołyków. A może skuszą się Państwo na obwarzanki, i rogaliki wodne?
Obwarzanki
Składniki:
-7 łyżek cukru pudru
- 5 dag drożdży
- ½ kostki margaryny
- 4 jaja (3 żółtka + jedno całe)
- 1 kg mąki
- 1 szklanka śmietany
- 1 opakowanie cukru waniliowego
- 1 łyżka octu lub spirytusu
Wykonanie:
Margarynę posiekać z mąką. Żółtka, cukier, drożdże i śmietanę ubić razem. Białka ubić na pianę. Wszystkie w/w składniki dodać do mąki. Zagnieść ciasto i rozwałkować na grubość 1 cm. Szklanką wycinać krążki a w środku dziurki kieliszkiem. Pozostawić do wyrośnięcia. Smażyć na głębokim oleju aż się zrumienią, po wyjęciu posypywać cukrem waniliowym zmieszanym z cukrem pudrem.
Rogaliki wodne
Składniki:
- 50 dag mąki
- 1 kostka margaryny
- 5 dag drożdży
- 2 jaja
- 2 łyżki śmietany
- 1 cukier waniliowy
- marmolada lub dżem
- cukier kryształ
- białko
Wykonanie:
Mąkę posiekać z margaryną, dodać jaja, drożdże, śmietanę i cukier waniliowy. Wyrobić ciasto, zawinąć w czystą, płócienną szmatkę i włożyć do dużego garnka z wodą. Gdy wypłynie wyjąć, rozwałkować, pokroić na kwadraty, posmarować marmoladą lub dżemem i zwinąć w rogaliki. Każdy posmarować roztrzepanym białkiem, posypać cukrem i ułożyć na blasze. Upiec na jasnozłoty kolor.
Przepis nadesłała Pani Marzena Stalewska.
[MSz]
Kwiecień 2024
